Polska sztuczna inteligencja wkracza w nową fazę rozwoju. Zaktualizowany model językowy PLLuM-12B-nc-250715, opracowany przez konsorcjum HIVE AI pod przewodnictwem NASK PIB, stanowi istotne wzmocnienie rodziny polskojęzycznych modeli językowych. To pierwsza aktualizacja wydana pod marką HIVE AI, która nie tylko podnosi poprzeczkę w zakresie jakości i bezpieczeństwa modeli, ale też sygnalizuje dynamiczny rozwój krajowych technologii AI, szczególnie na rzecz administracji publicznej.
Nowe możliwości i wyższa jakość modeli PLLuM
Model PLLuM-12B-nc-250715 jest bezpośrednią odpowiedzią na wyzwania stojące przed cyfrową transformacją polskiej administracji i nauki. Aktualizacja nie ogranicza się do zmian kosmetycznych – nowa wersja została wytrenowana na znacznie lepiej przygotowanym i powiększonym zbiorze danych, obejmującym m.in. zasoby z domeny gov.pl oraz Biblioteki Nauki. Jak podkreśla dr Agnieszka Karlińska z NASK PIB, „dane gromadzone są w sposób w pełni zgodny z prawem polskim i europejskim”, co gwarantuje bezpieczeństwo i transparentność rozwoju AI w Polsce.
Model dostępny jest w trzech wariantach, z których każdy odpowiada na inne potrzeby użytkowników:
- base – wersja podstawowa, adaptowana na zbiorze około 140 miliardów słów,
- instruct – wariant instrukcyjny, wyspecjalizowany w realizacji poleceń i odpowiadaniu na pytania,
- chat – najbardziej zaawansowana odsłona, dodatkowo „wychowana” na ocenianych przez ludzi promptach, cechująca się wysokim poziomem bezpieczeństwa i precyzji odpowiedzi.
Wprowadzona metodologia kontrolowanego generowania danych syntetycznych, zatwierdzanych przez ekspertów, pozwoliła znacząco poprawić rozumienie polskiego kontekstu kulturowego i zmniejszyć liczbę błędnych odpowiedzi. Testy podatności wykazały, iż skuteczność ataków promptowych spadła do 2–3 przypadków na 100 prób, co jest wynikiem lepszym niż w większości dostępnych otwartych modeli.
Suwerenność cyfrowa i otwartość polskiej AI
Wzrost kompetencji rodziny PLLuM nie ogranicza się wyłącznie do administracji. Kolejne wersje modeli, których premiery zapowiedziano na najbliższe tygodnie, mają trafić także do dużych miast oraz instytucji naukowych, poszerzając zakres wykorzystania polskiej AI. Konsorcjum HIVE AI zamierza stopniowo udostępniać coraz więcej danych i narzędzi badaczom oraz niezależnym zespołom, co, jak zauważa prof. Piotr Pęzik, „ułatwi niezależnym zespołom włączenie się w rozwój polskiego ekosystemu AI” oraz pozwoli przezwyciężyć problem tzw. zimnego rozruchu w trenowaniu modeli.
Modele PLLuM są już dostępne na platformie HuggingFace, a wersję konwersacyjną można testować w aplikacji PLLuM chat. Jednocześnie warto zaznaczyć, iż w tej chwili nie są zintegrowane z wyszukiwarką internetową i nie powinny służyć do uzyskiwania najświeższych informacji.
Perspektywy rozwoju i znaczenie dla polskiej innowacji
Debiut zaktualizowanego modelu PLLuM-12B-nc-250715 to nie tylko dowód na technologiczną dojrzałość polskich zespołów, ale również wyraźny krok ku suwerenności cyfrowej. Jak podsumowują twórcy projektu, rozwój własnych modeli językowych jest najważniejszy dla budowania bezpiecznej, sprawnej administracji, a także wspierania innowacji naukowych i biznesowych. Dalsze premiery konsorcjum HIVE AI zostaną ogłoszone w najbliższych tygodniach, a ich rezultaty mogą znacząco wpłynąć na rozwój krajowego ekosystemu AI oraz zwiększyć niezależność technologiczną Polski w perspektywie najbliższych lat.
