Od września tego roku w Chinach wszystkie szkoły podstawowe i średnie prowadzą obowiązkowe zajęcia z zakresu sztucznej inteligencji. Podobny krok podejmuje Chorwacja, która od nowego roku szkolnego wprowadza naukę AI dla uczniów klas piątych i szóstych.
Przykłady te pokazują, iż coraz więcej państw traktuje edukację w obszarze sztucznej inteligencji jako priorytet. W Chinach dzieci już od najmłodszych lat uczą się programowania, etyki technologicznej i prostych zastosowań AI, a w starszych klasach program obejmuje bardziej zaawansowane projekty praktyczne i analizę danych. Chorwacja natomiast kładzie nacisk na rozwój krytycznego myślenia i świadome korzystanie z nowoczesnych narzędzi. W obu przypadkach celem jest przygotowanie młodych ludzi do wyzwań rynku pracy przyszłości.
Na tym tle polska edukacja wyraźnie odstaje. Choć generatywna sztuczna inteligencja coraz częściej wspiera nauczycieli w przygotowywaniu materiałów czy personalizacji nauczania, brakuje całościowej strategii, powszechnych kursów oraz systemowego podejścia. w tej chwili działania ograniczają się do pojedynczych projektów pilotażowych i materiałów dodatkowych. Obowiązkowy program nauki AI od najmłodszych lat pozostaje na razie w sferze planów, a nie praktyki – co prowokuje pytanie, czy w polskiej edukacji nie panuje raczej „sztuczna… demencja”.
Problem dotyczy także szkolnictwa wyższego. choćby na kierunkach informatycznych zagadnienia etyki i praktycznego wykorzystania AI często są jedynie marginalnie poruszane. W efekcie studenci kończą studia z bardzo ograniczoną wiedzą o technologiach, które już teraz kształtują rynek pracy.
Jedną z głównych barier jest niski poziom kompetencji cyfrowych wśród kadry akademickiej. Według raportu PARP wielu wykładowców nie posiada wystarczającej wiedzy o możliwościach AI, co prowadzi do oporu przed zmianami i obaw o utratę kontroli nad procesem dydaktycznym. Problem pogłębia brak spójnej strategii – w Polsce nie istnieją jasne wytyczne dotyczące wdrażania AI do edukacji wyższej, co skutkuje chaotycznymi, rozproszonymi inicjatywami.
Do tego dochodzi konserwatyzm akademicki: przywiązanie do tradycyjnych metod i obawa, iż sztuczna inteligencja „zastąpi” sprawdzone praktyki. W rezultacie, podczas gdy Chiny i Chorwacja konsekwentnie rozwijają edukację AI od szkoły podstawowej, w Polsce temat ten wciąż traktowany jest marginalnie – a absolwenci kierunków informatycznych opuszczają uczelnie bez realnych kompetencji w obszarze, który już dziś decyduje o przyszłości zawodowej.
