W ostatnim czasie pojawiła się interesująca koncepcja, która może znacząco wpłynąć na sposób, w jaki instytucje publiczne w Unii Europejskiej korzystają z technologii. Mowa o projekcie EU OS – systemie operacyjnym dedykowanym dla sektora publicznego, opartym na popularnej dystrybucji Linuxa Fedora. Celem tego przedsięwzięcia jest stworzenie otwartego, niezależnego od zagranicznych producentów rozwiązania, które pozwoli na obniżenie kosztów, zwiększenie bezpieczeństwa i uniezależnienie się od zewnętrznych podmiotów wsparcia technicznego.

Czym jest EU OS?

EU OS to system operacyjny, który ma być dostępny dla instytucji publicznych na terenie całej Unii Europejskiej. Co ważne, będzie oparty na Linuxie Fedora, pochodnej systemu RHEL (Red Hat Enterprise Linux). Projekt zakłada, iż kod źródłowy systemu będzie dostępny publicznie w repozytorium na platformie GitLab, co umożliwi każdemu zainteresowanemu zapoznanie się z jego zawartością, a także instalację i testowanie w własnym środowisku. System ma posiadać środowisko graficzne, co ułatwi korzystanie choćby mniej technicznym użytkownikom.

Obecny status projektu

Na chwilę obecną EU OS znajduje się jeszcze w fazie planowania. Prace nad nim są widoczne na publicznej tablicy Kanban dostępnej pod adresem https://gitlab.com/eu-os/eu-os.gitlab.io/-/boards. Można tam znaleźć listę otwartych i zamkniętych zgłoszeń, a także dyskusje na temat wyboru Fedora jako podstawy systemu. Warto podkreślić, iż projekt nie pozostało dostępny w wersji do testowania – dostępne jest jedynie repozytorium i zintegrowane container registry dla obrazów Docker. Obraz, który uruchomiłem, to skonteneryzowany system Fedora bez widocznych modyfikacji, co świadczy o tym, iż prace nad EU OS są jeszcze na wczesnym etapie i głównie polegają na przygotowaniu podstawowych narzędzi i środowiska. Jednak już teraz można zauważyć, iż projekt korzysta z gotowych rozwiązań, takich jak BlueBuild, co pozwala na szybsze i bardziej stabilne tworzenie systemu. W praktyce oznacza to, iż EU OS nie będzie pisał wszystkiego od zera, ale będzie bazował na sprawdzonych i szeroko stosowanych komponentach Linuxa, co jest dużym plusem dla stabilności i bezpieczeństwa.nnDlaczego EU OS jest ważny?nnGłównym celem tego projektu jest zmniejszenie zależności instytucji publicznych od zagranicznych producentów systemu i usług wsparcia. w tej chwili wiele systemów operacyjnych i systemu używanego w sektorze publicznym wymaga wykupienia licencji czy subskrypcji, co generuje koszty i ogranicza niezależność. Tworząc własny, otwarty system operacyjny, UE mogłaby zyskać większą kontrolę nad infrastrukturą IT, a także obniżyć wydatki na licencje i wsparcie techniczne.nnPonadto, EU OS ma na celu ułatwienie codziennej pracy użytkowników. System korzysta ze środowiska KDE Plasma, które jest intuicyjne i przyjazne dla mniej zaawansowanych technicznie użytkowników. Automatyzacja procesów, takich jak konfiguracja certyfikatów czy repozytoriów, miałaby znacznie uprościć obsługę systemu, co jest szczególnie ważne w instytucjach, gdzie nie wszyscy pracownicy są specjalistami IT.nnPerspektywy i wyzwania projektu. Pomimo pozytywnych założeń, EU OS stoi przed poważnymi wyzwaniami. Jednym z nich jest pozyskanie finansowania, które jest niezbędne do dalszego rozwoju i testowania systemu. Projekt można porównać do startupu technologicznego, który musi przekonać inwestorów o swojej wartości i potencjale. W kontekście obecnej sytuacji politycznej i rosnącej chęci uniezależnienia się od zewnętrnych dostawców technologii, EU OS może zyskać na znaczeniu jako strategiczne rozwiązanie dla europejskich instytucji publicznych. Warto również zauważyć, iż nie jest to pierwsze podejście władz europejskich do kwestii technologicznych. Przykładem może być program nagród dla osób, które znajdą podatności we wskazanym oprogramowaniu, co świadczy o rosnącym zainteresowaniu bezpieczeństwem i niezależnością cyfrową w regionie.