Witaj ponownie w darmowym minikursie programowania sterowników PLC w Codesys!
W poprzedniej lekcji zainstalowałeś środowisko Codesys i stworzyłeś swój pierwszy projekt. Teraz czas na kolejny krok: nauczysz się, jak korzystać ze styków NO (normalnie otwartych), NC (normalnie zamkniętych) oraz cewek – podstawowych elementów programowania w języku drabinkowym Ladder.
Dodatkowo porównasz logikę Ladder z językiem tekstowym Structured Text (ST) i wykonasz swoje pierwsze zadanie praktyczne – układ z podtrzymaniem.
Ladder vs Structured Text – różnice w praktyce
W Codesys możesz programować w wielu językach, ale w przemyśle najczęściej stosowane są:
- Ladder (LD) – język graficzny, przypominający schemat elektryczny,
- Structured Text (ST) – język tekstowy, podobny do języków wysokopoziomowych (Pascal, C).
Przykład – prosty układ START → SILNIK
- W Ladder zaczynamy od lewej strony: przycisk Start (styk NO) steruje cewką silnika.
- W ST zapis wygląda prosto:
W Ladder „rysujemy” logikę ze styków i cewek, a w ST zapisujemy ją linią kodu.
Aby dobrze zrozumieć różnicę, w Codesys możesz otworzyć oba programy równolegle (Window → New Vertical Tab Group) i obserwować, jak jeden schemat w Ladder odpowiada kilku linijkom kodu w ST.
Pobierz szalon projektu lub pobierz gotowy szablon.
Zadanie: Układ z podtrzymaniem
Czas na pierwsze poważniejsze ćwiczenie
Cel: Po wciśnięciu przycisku Start silnik powinien działać dalej choćby po jego puszczeniu.
W Ladder:
- Kliknij prawym przyciskiem na styk Start.
- Wybierz opcję Insert Contact Parallel Below.
- Do równoległego styku przypisz zmienną xMotorOnOff.
Efekt: silnik może zostać załączony przyciskiem Start albo poprzez „samopodtrzymanie” cewki.
W ST:
Użyliśmy tutaj operatora OR, który pozwala utrzymać stan pracy silnika choćby po puszczeniu przycisku.
Przetestuj program w symulatorze:
- Kliknij dwukrotnie na xStartBtn, nadaj mu wartość TRUE i wybierz Debug → Write Values (CTRL+F7).
- Silnik uruchomi się i pozostanie w stanie TRUE, choćby gdy przycisk wróci do FALSE.
Gratulacje – zbudowałeś pierwszy układ z podtrzymaniem!
Możesz pobrać aktualny szablon projektu z podtrzymaniem klikając tutaj.
Dodanie przycisku STOP (styk NC)
Układ z podtrzymaniem działa, ale musisz mieć możliwość jego zatrzymania. Do tego służy przycisk STOP z wykorzystaniem styku NC (normalnie zamkniętego).
W Ladder:
- Dodaj nową zmienną xStopBtn : BOOL;
- Wstaw Negated Contact w gałęzi programu.
- Przypisz do niego zmienną xStopBtn.
Działanie:
- Kiedy przycisk STOP nie jest wciśnięty → styk NC przepuszcza sygnał (TRUE).
- Po wciśnięciu STOP → styk przerywa obwód, silnik zatrzymuje się.
W ST:
Dzięki temu silnik działa po starcie, ale zawsze można go wyłączyć przyciskiem STOP.
Pobierz gotowy projekt tutaj.
Podsumowanie lekcji
W tej lekcji nauczyłeś się:
różnicy między językiem Ladder i Structured Text,
jak działa układ z podtrzymaniem,
jak wykorzystać styk NC do zatrzymania silnika,
jak zapisać tę samą logikę w Ladder i ST.
To są absolutne podstawy, które pojawiają się w każdej maszynie przemysłowej – od prostych układów po skomplikowane linie produkcyjne.
